به گزارش خبرنگار خبرگزاری «حوزه» از مشهد، حجت الاسلام والمسلمین مجتبی الهی خراسانی، امروز در نشست جایگاه فقه و کلام در منازعات مذهبی در مرکز تخصصی مطالعات تطبیقی مذاهب اسلامی مشهد، به تبیین معانی واژه های فقه، کلام و منازعات مذهبی پرداخت و با بیان این که منظور از فقه دانش فقه به عنوان علم مدرن می باشد، گفت: فقه دارای تراث، پیشینه و هویت تاریخی و شامل مآخذ و فرآورده های دانش فقه به صورت های مختلف محتوایی است.

استاد حوزه علمیه خراسان با بیان این که دانش فقه منحصرا به معنای اعمال مکلفین نیست، بلکه باید میان دانش فقه و فرهنگ مسلمین تمایزاتی قائل شد، تصریح کرد: مناسک مذهبی و در یک کلام منشا همه رفتارهای تدین، دانش فقه بوده و در حقیقت دانش فقه به عنوان متن شریعت نیست؛ بلکه دستگاه علمی است که با آن تلاش می شود تا شریعت را بفهمیم.

وی با بیان این که دانش کلام دانشی است که متکفل فهم دین در ابعاد عقیدتی است، خاطر نشان کرد: علم کلام دارای فرآورده های زیادی در طول تاریخ بوده و کتب متکلمین، کتب استدلالی، محکمات و مناظرات به همراه ردیه ها همه از آثار و کتب کلامی است و علم کلام به عنوان یک دانش بنیادین تلاش دارد تا معارف اعتقادی را بسنجد.

حجت الاسلام والمسلمین الهی خراسانی با بیان این که در اعتقادات اسلامی گاهی در زمینه اختلافات و گاهی نیز بر پایه منازعات سخن گفته می شود، ابراز کرد: در این میان مذهب متضمن تمایزات بوده و یکی از اصلی ترین بحث ها در حوزه ملل نیز آن است که آیا یک عقیده مذهب مستقلی دارد و منشا جدیدی را تاسیس کرده است.

استاد حوزه علمیه خراسان با بیان این که امروز اصل بحث نیز بر پایه تمایزات میان مذهب کلامی شیعه اثنی عشری با سایر مذاهب کلامی است، بیان کرد: امروزه ادبیات منازعه در عرف روابط بین الملل حائز اهمیت است و هنگامی می توان ادبیات منازعه را در زمینه مذاهب به کار برد که اختلافات از اختلاف به رقابت ارتقا یافته و رقابت نیز در سطحی باشد که طرفین کشمکش در زمینه کسب منفعت و یا تحصیل منابع دست بزنند والا امکان دارد دو مذهب علی رغم اختلافات، دست به منازعه نزنند.

وی با بیان این که رقابت زمانی به سطح منازعه تشدید می شود که به شکل محدود کردن طرف مقابل باشد، عنوان کرد: این نوع از منازعات از ابتدای تاریخ کم نبوده و منازعات مذهبی زیادی بین اسماعیلیه و اهل تسنن در مصر و قاهره، منازعه بین حنفیه و شافعیه در اصفهان، منازعه میان تشیع و تسنن در سبزوار و شامات و میان شیعه و غیر شیعه در بغداد وجود داشته است.

حجت الاسلام والمسلمین الهی خراسانی با بیان این که این منازعات مذهبی در شرایط مختلف تحت تاثیر عوامل سیاسی، اجتماعی، امنیتی، اخلاقی و ... قرار داشته است، خاطر نشان کرد: دو دانش کلام و فقه در ایجاد این منازعات و پیدایش ریشه های آن نقش داشته اند و حتی در حل منازعات بر اساس استدلالاتی نیز دخیل بودند و بدون شک در این راستا بدون تسلط دانش پژوهان به دانش فقه و کلام نمی توان فهم درستی از این منازعات در راستای ارائه راهکار برای حل آنها داشت.

عضو هیئت علمی دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی با بیان این که تا  امروز نقش فقه در منازعات مذهبی مغفول مانده است، اظهار کرد: فقه در سطوح و میدان های منازعه دخیل بوده و امروز بدون کمک دانش فقه نمی توان بر منازعات متشنج کنونی فائق آمد؛ بنابراین منازعات صرفا کلامی نیست و ورود فقه به برخی فضاها برای حل این منازعات امری ضروری به نظر می رسد.

انتهای پیام ۳۱۳/۴۹